توماس کروز ماپوتر چهارم (انگلیسی: Thomas Cruise Mapother IV؛ زادهٔ ۳ ژوئیهٔ ۱۹۶۲) بازیگر و تهیهکنندهٔ آمریکایی است. او یکی از بازیگران جهان با بیشترین مقدار دستمزد است، و جوایز مختلفی از جمله سه جایزهٔ گلدن گلوب دریافت کرده و سه بار هم نامزد دریافت جایزهٔ اسکار شدهاست. فیلمهایش بیش از ۴ میلیارد دلار در آمریکای شمالی و بیش از ۱۰٫۱ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش داشته، و او را به یکی از پرفروشترین بازیگران گیشه در تاریخ تبدیل کردهاست.
کروز بازیگری را از اوایل دههٔ ۱۹۸۰ آغاز کرد و با بازی در نقشهای اصلی فیلم کمدی تجارت پرمخاطره (۱۹۸۳) و درام اکشن تاپ گان (۱۹۸۶) به موفقیت دست یافت. بازی در درام رنگ پول (۱۹۸۶)، مرد بارانی (۱۹۸۸) و متولد چهارم جولای (۱۹۸۹) با تحسین منتقدان همراه بود. او برای بازی در نقش ران کویچ در فیلم آخری، برندهٔ جایزهٔ گلدن گلوب شد و همچنین نامزد دریافت جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر مرد شد. او در دههٔ ۱۹۹۰ به ستارهای برجستهٔ در هالیوود تبدیل شد و در چندین فیلم از لحاظ تجاری موفق از جمله درام چند مرد خوب (۱۹۹۲)، تریلر شرکت (۱۹۹۳)، فیلم ترسناک مصاحبه با خونآشام (۱۹۹۴) و رمانتیک جری مگوایر (۱۹۹۶) بازی کرد. او برای بازی در فیلم آخری بار دیگر برندهٔ جایزهٔ گلدن گلوب شد و برای دومین بار نامزد دریافت جایزهٔ اسکار شد.
نقشآفرینی کروز در نقش سخنران انگیزشی در درام مگنولیا (۱۹۹۹) جایزهٔ گلدن گلوب دیگری و نامزدی اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای او به ارمغان آورد. او به عنوان یک ستاره اکشن، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۸ در هر شش فیلم مأموریت: غیرممکن نقش ایتن هانت را بازی کردهاست. او همچنین در فیلمهای علمی-تخیلی و اکشن نظیر آسمان وانیلی (۲۰۰۱)، گزارش اقلیت (۲۰۰۲)، آخرین سامورایی (۲۰۰۳)، وثیقه (۲۰۰۴)، جنگ دنیاها (۲۰۰۵)، شوالیه و روز (۲۰۱۰)، جک ریچر (۲۰۱۲)، فراموشی (۲۰۱۳)، لبهٔ فردا (۲۰۱۴) و مومیایی (۲۰۱۷) ایفای نقش کردهاست.
کروز پیشتر با بازیگران میمی راجرز، نیکول کیدمن و کیتی هلمز ازدواج کردهاست. او سه فرزند دارد که دو فرزند در طول ازدواج با کیدمن به فرزندی پذیرفته شده و دیگری فرزند بیولوژیکی است که با هولمز داشتهاست. کروز یکی از مدافعان صریح کلیسای ساینتولوژی و برنامههای اجتماعی مرتبط با آن است که به گفتهاش به او کمک میکند تا بر دیسلکسیا غلبه کند. در دههٔ ۲۰۰۰، او با انتقادات وابسته به کلیسا در مورد روانپزشکی و داروهای ضد افسردگی، تلاشهای خود برای ترویج ساینتولوژی به عنوان دینی در اروپا و مصاحبهٔ ویدیویی فاش شده از او در زمینه ترویج چنولوژی روبرو شده و بحث و جدالهایی را ایجاد کرد.