رابرت جان داونی جونیور (انگلیسی: Robert John Downey, Jr.؛ زادهٔ ۴ آوریل ۱۹۶۵) بازیگر و تهیهکنندهٔ آمریکایی است. او توانست در سنین جوانی در بازیگری به موفقیت دست پیدا کند و به بازیگری محبوب تبدیل شود. او پس از ترک مصرف مواد مخدر و رفع مشکلات قانونی به تجدید موفقیت خود در سینما پرداخت. بر اساس اعلام مجله فوربز داونی برای ۳ سال پیاپی (۲۰۱۳، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵) در صدر فهرست پردرآمدترین بازیگران جهان قرار گرفتهاست، و از ژوئن ۲۰۱۴ تا ژوئن ۲۰۱۵ به میزان ۸۰ میلیون دلار درآمد داشتهاست. او همچنین یکی از پولسازترین بازیگران سینمای هالیوود است و ده فیلم او که در آن در نقش مرد آهنی به ایفای نقش پرداختهاست، بیش از ۹ میلیارد دلار فروش داشتهاند.
رابرت داونی جونیور اولین تجربهٔ بازیگریاش را در فیلمی به کارگردانی پدرش با نام پوند کسب کرد. وی برای بازی در نقش چارلی چاپلین در فیلم چاپلین (۱۹۹۲) نامزد جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و برندهٔ جایزهٔ بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. در سال ۲۰۰۰ پس از درمان اعتیاد خود به مواد مخدر و رهایی از زندان ایالت متحده به اتهام قاچاق مواد مخدر، برای بازی در سریال الی مکبل به جمع بازیگران سریال پیوست و توانست یک جایزهٔ گلدن گلوب را از آن خود کند.
چشمانداز شغلی رابرت با بازی در فیلمهای کیس کیس بنگ بنگ (۲۰۰۵) و زودیاک (۲۰۰۷) بهبود یافت و برای بازی در فیلم کمدی تندر استوایی (۲۰۰۸) برای دومین بار نامزد جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. او از سال ۲۰۰۸ به مارول کامیکس پیوست و بازی در نقش مرد آهنی را آغاز کرد و در فیلمهای متعددی این نقش را به عنوان بازیگر اصلی یا تکجلوه بازی کرد. هریک از این فیلمها به استثنای هالک شگفتانگیز بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در گیشه فروش جهانی فروش داشتهاند و فیلمهای انتقامجویان (۲۰۱۲)، انتقامجویان: عصر اولتران، مرد آهنی ۳ و کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی بیش از ۱ میلیارد دلار فروش داشتهاند. همچنین فیلمهای انتقامجویان: جنگ ابدیت و پایان بازی بیشتر از ۲ میلیارد دلار فروش داشتهاست.
داونی همچنین در دو فیلم شرلوک هولمز (۲۰۰۹) و شرلوک هلمز: بازی سایهها (۲۰۱۱) نقش شرلوک هولمز را بازی کرد. این دو فیلم توسط گای ریچی کارگردانی شده و هر کدام بیشتر از ۵۰۰ میلیون دلار در گیشه فروش داشتهاند. قسمت اول این فیلم داونی را برنده جایزه گلدن گلوب به عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد در یک فیلم موزیکال یا کمدی کرد. در سال ۲۰۱۸، فیلمهای داونی در مجموع بیش از ۴٫۸ میلیارد دلار فروش داشتهاند و او را به سومین ستاره باکس-آفیس ایالات متحده در تمام دورانها تبدیل کردند.